4 marca – kalendarium

4 marca – kalendarium

pocztówka piła

4 marca 1513 roku – król Zygmunt I Stary potwierdza lokację miasta na prawie magdeburskim. Dokument został sporządzony w języku łacińskim przez kancelarię królewską w Poznaniu. Oryginał nie zachował się do dzisiaj. Spłonął prawdopodobnie podczas jednego z pożarów miasta. Prawa miejskie zaś osada otrzymała w pierwszej połowie XV wieku. Stało się to w latach 1437-1451 z woli tenutariusza ujskiego, wojewody kaliskiego i uczestnika bitwy pod Grunwaldem – Marcina ze Sławska. Działo się to za panowania Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka. Któryś z tych dwóch królów nadał przywilej lokacyjny Piły. Większość znanych z przełomu XV i XVI wieku, nazwisk i przezwisk mieszczan pilskich posiadało brzmienie polskie.

Mocą przywileju, jaki potwierdził miastu Pile król Zygmunt I Stary, Piła pozostawała miastem królewskim i samodzielnym organizmem miejskim. Król potwierdził nienaruszalność majątku miejskiego określonego i opisanego dawnym dokumentem lokacyjnym na prawie magdeburskim wystawionym przez Marcina ze Sławska. Wszyscy mieszkańcy miasta włącznie z rzemieślnikami, szynkarzami [tj. karczmarzami] i młynarzami zostali objęci ochroną „od wszelkiego łamania prawa i przemocy”. Uwalniano ich od wszelkich ciężarów, podwód i danin na rzecz wojewody, kasztelana, starosty i podstarościego. Najwyższą władzą dla mieszczan pozostawał odtąd wójt, każdorazowo zatwierdzany przez króla. Wójt wraz z radą miejską zarządzał miastem oraz z ławnikami sprawował sądy. Miał prawo wymierzania kar, włącznie z karą śmierci, zgodnie z literą prawa magdeburskiego. W sprawach spornych, apelacje i prośby o pouczenia, wójt kierował do sądu w Poznaniu. Jednak najwyższym sędzią i właścicielem gruntów nadanych miastu był król. Natomiast będący przedstawicielem monarchy starosta ujsko-pilski, miał prawo wydawania miastu przywilejów, co często stanowiło przedmiot konfliktów. Mieszczanie mieli możliwość w ostatecznej instancji odwołać się od wyroku starosty do panującego monarchy. 


Źródło: www.pila.pl oraz tmmp.pila.pl

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *