Posenerstrasse

Posenerstrasse

Posenerstraße

Witajcie!

Zapraszam Was na kolejną wycieczkę ulicami przedwojennej Piły. Byliśmy ostatnio w Nowym Rynku, przy sklepie obuwniczym Conrad Tack & Cie. Dla ułatwienia i przypomnienia pocztówka z 19 czerwca 1941 roku.

Udamy się teraz na ulicę Posener Strasse, następnie nazwana Poznańską, Świerczewskiego, Śródmiejską1)forum.dawna.pila.pl. Zatem przy naszym sklepie obuwniczym, skręcamy w prawo.

Aby łatwiej nam było zlokalizować miejsce o którym mówimy, zobaczcie na mapy i zdjęcie.

 

Co nieco o tej ulicy dowiadujemy się z książki Karla Boese: Geschichte der Stadt Schneidemühl. Czytamy w niej, że ulica ta:

powstała po pożarze w 1781 roku, początkowo docierając do Milchstraße (dziś Sikorskiego). W 1824 r. stały przy niej głównie stodoły i spichże (magazyny). Jeden z nich był początkiem domu handlowego Zeeck. Po 1834 roku ulica została poszerzona i wydłużona2)Ulicę przedłużono do Rynku Żydowskiego.3)K. Boese, Geschichte der Stadt Schneidemühl, wyd. 2,  Gehrard Rautenberg, Leer/Ostfriesland 1965, str. 221

W 1834 roku wybuchł kolejny pożar i po nim ulica uzyskała ostateczny kształt. W XX wieku Posenerstrasse stała się jedną z ważniejszych ulic naszego miasta z wieloma sklepami i zakładami usługowymi. Przy niej znajdował się wspomniany już dom handlowy Gustav Zeeck i był on największy w mieście. Sam budynek powstał prawdopodobnie na miejscu czterech domów i zajmował znaczną część wschodniej strony ulicy między Nowym Rynkiem a Wilhelmstrasse. Na pocztówkach poniżej widać narożnik domu handlowego, a także sklep obuwniczy Conrad Tack & Cie, który znajdował się na parterze.4)forum.dawna.pila.pl

Najpierw spójrzmy w kierunku Nowego Rynku. Jest to oryginalne zdjęcie, dość małe, dlatego mało wyraźne.

Posener Straße
Śródmiejska

 

Właśnie na tej ulicy znajdowały swoje siedziby wydawcy pilskich pocztówek: L. Teuffla oraz G. Plessa.

 

Posenerstraße
ul. Śródmiejska
27.08.1905
25.10.1908 rok Po lewej wydawca pilskich pocztówek: L. Teuffel

Ten sam widok, przedstawiony jest również na zdjęciu

Posenerstraße
ul. Śródmiejska
Foto – Rassmann

 

Posenerstraße
Przy Posenerstrasse 12 w latach 1873-95 znajdowała się poczta. Później w tym budynku znajdowała się redakcja gazety „Der Gesellige” (na zdjęciu). 21.6.1938
wydawnictwo Schöning & Co. Lübeck
Widok ostatniej pocztówki dziś.

Znajdowała się tu również restauracja Andreasa Schreibera.

W restauracji Andreasa Schreibera pod numerem 9 dnia 1 grudnia 1918 roku polska Rada Ludowa zorganizowała wiec, na którym było obecnych kilkuset miejscowych Polaków. Na zebraniu przemawiał doktor prawa Henryk Łasiński. Spotkanie zakończyło się odśpiewaniem pieśni patriotycznych5)Było takie miasto. Piła na dawnych kartach pocztowych 1896-1944, Muzeum Stanisława Staszica, Piła 2013, s. 78..

Na kolejnej pocztówce widzimy przemarsz żołnierzy pilskiego 149. Pułku Piechoty. Po lewej restauracja Andreasa Schreibera.

Posenerstraße
Ausrucken der Infanterie
ul. Śródmiejska

Prz skrzyżowaniu z Milchstraße (Mleczna) dziś Sikorskiego, miała swą siedzibę Miejska Kasa Oszczędnościowa. Budynek został spalony w 1945 roku. Prawdopodobnie fragmenty murów banku wykorzystano po wojnie do budowy nowego budynku6)forum.dawna.pila.pl.

Posenerstrasse
ul . Śródmiejska
Budynek Miejskiej Kasy Oszczędności.
22.02.1927 rok
Sparkasse Provinzialbank Handelsschule
Foto – Rassmann

 

Prawdopodobnie fragmenty murów banku i Miejskiej Szkoły Handlowej wykorzystano po wojnie do budowy tego budynku.

Ale nam wszystkim najbardziej znany jest drugi koniec ulicy Poznańskiej. Na jednym rogu znajdował się tam Central Hotel, a na drugim Buch & Papierhandlung Chr.V.Wieck 7)Poźniej w tym miejscu był dom handlowy Tachilzik & Bohl – Było takie miasto. Piła na dawnych kartach pocztowych 1896-1944, Muzeum Stanisława Staszica, Piła 2013, s. 117.. I ten drugi przetrwał do dziś.

 

Róg ulic Śródmiejskiej i 1 Maja / pl. Konstytucji 3 Maja 14.7.1913
Widok dziś

Widok na Central Hotel w kierunku Nowego Rynku.

Posenerstraße mit Central Hotel
28.3.1910

Ten sam widok, ale na zdjęciu. Ujęcie niemalże to samo, choć na zdjęciu widzimy także drzewa.

Posenerstraße
Foto – Rassmann

 

Posenerstraße w kierunku Nowego Rynku
ul. Śródmiejska
28.08.1910 rok

Po przeciwnej stronie zaś znajdował się arsenał.

Central Hotel i arsenał
19.12.1915 rok
Arsenał, Partie am Bezirkskommando, 30/3/1916

 

Niestety, zniszczenia II wojny światowej bardzo dotknęły nasze miasto. Na poniższej fotografii wspomniany na początku tego wpisu dom handlowy Gustav Zeeck.

Ruine ehemaliges Kaufhaus ZEECK
Zniszczony dom towarowy ZEECK
Foto-Rassmann
Nowy Rynek i róg Posenerstrasse
Foto – Rassmann

Przypisy

Przypisy
1 forum.dawna.pila.pl
2 Ulicę przedłużono do Rynku Żydowskiego
3 K. Boese, Geschichte der Stadt Schneidemühl, wyd. 2,  Gehrard Rautenberg, Leer/Ostfriesland 1965, str. 221
4 forum.dawna.pila.pl
5 Było takie miasto. Piła na dawnych kartach pocztowych 1896-1944, Muzeum Stanisława Staszica, Piła 2013, s. 78.
6 forum.dawna.pila.pl
7 Poźniej w tym miejscu był dom handlowy Tachilzik & Bohl – Było takie miasto. Piła na dawnych kartach pocztowych 1896-1944, Muzeum Stanisława Staszica, Piła 2013, s. 117.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *