Nowa tożsamość miasta

Piła na przestrzeni lat 1946-1989 na fotografiach Romana i Andrzeja Zaranków

Piła otrzymała prawa miejskie w pierwszej połowie XV wieku. Zostały one odnowione 4 marca 1513 r. przez króla Zygmunta I Starego. Do XVI wieku ludność Pity stanowili prawie sami Polacy. Znacząca przewaga ludności polskiej utrzymywała się aż do I rozbioru Polski. 18 września 1772 r. Pita została wcielona do Prus. Od 27 lipca 1851 r. Pita znalazła się na szlaku tak zwanej ,,Kolei Wschodniej”(Ostbahn), łączącej Berlin z Królewcem. Wkrótce też stała się jednym z ważnych jej węzłów. Dla jego ochrony do Pity kierowano coraz liczniejsze oddziały wojskowe. Z czasem miasto stało się znaczącym garnizonem. Po I wojnie światowej Pita pozostała w granicach Niemiec. Nowy układ geopolityczny sprawił, że Pitę wyznaczono na siedzibę władz prowincji zwanej Marchia Graniczna Poznań – Prusy Zachodnie”. W ślad za tą decyzją przystąpiono do budowy nowych gmachów urzędowych. Wzrosła liczba mieszkańców, a także ranga miasta. Po Il wojnie światowej, w wyniku zmiany sytuacji geopolitycznej Piła powróciła do Macierzy, co wiązało się ze znaczącą wymianą ludności. Niemców, którzy przejęli i zasiedlili miasto w wyniku trwającej przez cały wiek XIX germanizacji, zastąpili Polacy z centralnej Polski i z dawnych województw (wileńskie, nowogródzkie, stanisławowskie, lwowskie i wołyńskie), które Polska utraciła na rzecz ZSRR. W wyniku tych przemian przestała się swoistym konglomeratem narodowościowym i kulturowym. Budowanie lokalnej społeczności było procesem długotrwałym i często dość skomplikowanym. Problemy te potęgowała zniszczona w znacznym stopniu zabudowa infrastruktura miasta. Piła została zniszczona w dużym stopniu podczas ofensywy zimowej Armii Czerwonej w 1945 r., Wyzwoliciele potraktowali ją, jak pierwsze niemieckie miasto w drodze na Berlin – brutalnie, bez najmniejszych sentymentów. Na wystawie fotograficznej pt. „Nowa tożsamość miasta. Piła na przestrzeni lat 1946-1989 na fotografiach Romana i Andrzeja Zaranków” przedstawiamy miasto, poczynając od wszechobecnych powojennych ruin, poprzez kolejne etapy odbudowy i zabudowy. W centrum tej odbudowy i rozwoju miasta znajdują się jego mieszkańcy. Przedstawiamy ich w różnych sytuacjach i wydarzeniach. Pokazujemy jak naprawdę było. Tak, jak to na zawsze utrwalili na fotografiach Roman i jego syn Andrzej Zarankowie

Źródło: folder informacyjny wydany z okazji wystawy